Niech się spełnią

Kampania edukacyjna na rzecz osób dorosłych z autyzmem

O kampanii

Coraz więcej osób w Polsce zostaje trafnie zdiagnozowanych pod kątem spektrum autyzmu. Prowadzone od lat kampanie informacyjne zwiększyły świadomość społeczną o tej neurorozwojowej odmienności, ale wciąż w społeczeństwie funkcjonuje wiele mitów oraz błędnych przekonań, z którymi osoby w spektrum oraz ich najbliżsi muszą się mierzyć każdego dnia.

Kampania społeczna „Niech się spełnią” ma na celu edukację i wzmocnienie empatii społecznej wobec potrzeb osób dorosłych z autyzmem – ponieważ o ich zmaganiach mówi się najmniej. Chcemy pokazać Polakom jak trudna jest sytuacja osób niepełnosprawnych w spektrum autyzmu oraz ich rodzin. Tylko działając wspólnie, możemy doprowadzić do zmian ustawowych, koniecznych dla funkcjonowania miejsc dedykowanych szczególnym potrzebom tych osób. To w takich miejscach, w godnych warunkach z dostosowanym do indywidualnych potrzeb i możliwości wsparciem, dorosłe osoby w spektrum będą mogły znaleźć swoją bezpieczną przystań – potrzeba jest więc bardzo pilna, ani one ani ich bliscy nie mogą już dłużej czekać.

Fundacja Wspólnota Nadziei

Fundacja Wspólnota Nadziei od 1998 roku działa na rzecz osób dorosłych w spektrum autyzmu oraz ich rodzin.

Misją Fundacji jest tworzenie miejsca przyjaznego rodzinom osób z autyzmem i wspierającego je na wielu płaszczyznach: profesjonalnej terapii, odciążaniu w czynnościach opiekuńczych, towarzyszeniu w sytuacjach kryzysowych, pomocy finansowej lub służeniu konsultacjami i poradami. Fundacja Wspólnota Nadziei chce budować świat rozumiejący, tolerancyjny i akceptujący różnorodność osób z niepełnosprawnościami.

Farma Życia

Farma Życia Fundacji Wspólnota Nadziei działa w Więckowicach koło Krakowa i jest jedyną jak dotąd polską specjalistyczną placówką stałego pobytu dla osób dorosłych w spektrum autyzmu, działającą w sposób ciągły od 2008 roku.

Farma Życia prowadzona jest na wzór sprawdzonych rozwiązań zachodnioeuropejskich. Dorosłym osobom w spektrum autyzmu z dodatkowymi, sprzężonymi problemami rozwojowymi i zdrowotnymi (głównie niepełnosprawnością intelektualną) zapewnia godne życie, rehabilitację, edukację, aktywność społeczną, pracę i opiekę, które są dostosowane do ich potrzeb i możliwości. Dzięki temu Mieszkańcy i uczestnicy zajęć dziennych czują się na Farmie bezpiecznie i mają szansę uczestniczyć w satysfakcjonujących dla nich zajęciach – na przykład w pracowni rękodzielniczej, ogrodniczej czy gospodarstwa domowego. Ważną część Farmy Życia stanowi 7-hektarowy teren z sadem, warzywnikiem, jagodnikiem, terenami zielonymi i rekreacyjnymi, to przestrzeń aktywności, pracy i rehabilitacji mająca istotny walor terapeutyczny – to pomysł na aktywność, sprawczość, rozwój, zdrowie i spełnienie!

Aktualnie w Farma Życia jest miejscem stałego pobytu dla 10 osób z autyzmem, a 35 osób korzysta z zajęć w Dziennym Centrum Aktywności. Docelowa koncepcja Farmy zakłada utworzenie miejsc pracy i rehabilitacji dla ponad 100 osób, zarówno z autyzmem, jak i pokrewnymi zaburzeniami rozwojowymi. Aby było to możliwe, konieczne jest jednak stałe finansowanie i wsparcie pokrywające potrzeby placówki.

Spot „Niech się spełnią”

Jaki jest cel kampanii?

Sytuacja osób dorosłych w spektrum autyzmu, wymagających wysokiego poziomu wsparcia (ze względu także na sprzężoną niepełnosprawność intelektualną), jest wciąż słabo rozpoznana przez polski system. Brakuje informacji na temat skali realnych potrzeb. Brakuje adekwatnych miejsc i przygotowanej kadry, brakuje sieci wsparcia środowiskowego, dostępu do usług w ośrodkach dziennych, a przede wszystkim miejsc zamieszkania: mieszkań wspomaganych i małych domów zamieszkiwania wspomaganego. Istniejący system wsparcia w praktyce nie jest dostępny dla większości osób w spektrum autyzmu – formy pomocy są niedostosowane do ich wynikających z autyzmu możliwości. Po skończeniu nauki w szkole są skazani na izolację w domu rodzinnym. Zdobywane przez wiele lat edukacji umiejętności szybko wygasają, a ich stan pogarsza się. Niejednokrotnie następuje regres w zakresie funkcjonowania, nasilają się zachowania trudne. Z konieczności i przymusowo trafiają do dużych domów pomocy społecznej, gdzie brakuje wykwalifikowanej kadry terapeutów.

Zapotrzebowanie na specjalistyczną opiekę i wsparcie niepełnosprawnych osób dorosłych ze spektrum autyzmu jest ogromne, jednak nadal brakuje stosownych przepisów prawa, które umożliwiłyby powstanie oraz stabilne finansowanie wykwalifikowanych ośrodków pobytu stałego, z adekwatnym wsparciem, terapią i rehabilitacją.

W 2020 roku Najwyższa Izba Kontroli wydała raport „Wsparcie osób z autyzmem i zespołem Aspergera w przygotowaniu do samodzielnego funkcjonowania”.

Jego wyniki są bardzo niepokojące. Ukazują, że osoby dotknięte zaburzeniem ze spektrum autyzmu są grupą szczególnie dyskryminowaną w społeczeństwie w stosunku do innych grup osób niepełnosprawnych – zarówno ze względu na brak rozwiązań prawnych, jak i brak dostępu do usług. Oznacza to, że dorosłe osoby z autyzmem nie mają zagwarantowanej kontynuacji wsparcia ani pełnego dostępu do skutecznej rehabilitacji zawodowej i społecznej, które umożliwiłyby przygotowanie do pracy i samodzielnego życia. Często mogą liczyć jedynie na starzejących się – i często też niepełnosprawnych – rodziców. W efekcie prowadzi to do ich wykluczenia społecznego.

W raporcie NIK podkreślono, jak ważna dla wymagających bardzo znacznego wsparcia. osób z autyzmem jest pomoc w wieku dorosłym. Ukończenie edukacji nie jest bowiem równoznaczne z wyzbyciem się potrzeb wynikających z bycia osobą w spektrum, kondycji autystycznej, to bowiem ich istota, prawo i wartość. Z autyzmu się nie wyrasta!

Całożyciowe wsparcie osób z autyzmem wymaga zrozumienia, otwartości, systemowych rozwiązań legislacyjnych, działań międzyresortowych i konkretnych działań lokalnych, sieci wsparcia, których ogniwami są rodzice i opiekunowie, organizacje pozarządowe i my wszyscy, tam gdzie jesteśmy razem: w miejscach publicznych, sklepach, urzędach, środkach komunikacji, na portalach społecznościowych… Wsparcie to szacunek, indywidualne podejście ale i dostęp do usług, miejsc, wykwalifikowana i empatyczna kadra, system finansowania, współpraca władz centralnych i samorządów.

Ale autyzm to przede wszystkim ludzie i ich losy, losy rodzin. To nasi sąsiedzi, znajomi, osoby które spotykamy, które są obok, których nie zauważamy…

Kampania „Niech się spełnią” powstała z myślą o wszystkich rodzicach – ponieważ życzymy im, aby ich dzieci w spektrum autyzmu mogły liczyć na bezpieczną przyszłość. Jest ona możliwa tylko dzięki Państwa wsparciu.

Konferencja prasowa „Autyzm – wykluczenie po 24 roku życia?”

Kampania realizowana jest w ramach projektu: „Zrozumieć i wspierać – ochrona praw osób z autyzmem”, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny.

Honorowy Patronat nad organizowaną w ramach kampanii konferencją, pt.: „Autyzm – wykluczenie po 24 roku życia?” objął Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek.

Patroni i ambasadorzy

Kampania jest objęta Patronatem Honorowym Marszałka Województwa Małopolskiego Witolda Kozłowskiego oraz Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego, a także patronatem Kliniki Psychiatrii Dorosłych w Łodzi.

Patroni instytucjonalni

Patroni medialni

Partnerzy wspierający